Szczepionki towarzyszą nam niemal od dnia narodzin do później starości. Obecnie słyszymy o wzrastającej liczbie zachorowań na grypę. Mutacjach grypy, które zagrażają życiu nam wszystkim. W sezonie zachorowań na grypę potrzebna jest stała dostawa szczepionek do placówek medycznych w całym kraju. Prowadząc transport specjalistyczny przy zwiększonej zachorowalności na grypę otrzymujemy bardzo często pilne zlecenia na transport szczepionek. Obecnie jesteśmy informowani niemal codziennie przez media że mimo technicznych możliwości w niektórych miejscach naszego kraju brakuje tak potrzebnych szczepionek na grypę. Brakuje, ponieważ transport szczepionek to zapewnienie odpowiednich warunków nie tylko w trakcie transportu, ale również znacznie później w przychodniach w których wykonywane są szczepienia.
Transport szczepionek
Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują na konieczność zapewnienia podczas transportu szczepionek stabilnych warunków termicznych w granicach od + 2°C do + 8°C. Zalecenia te dotyczą również warunków przechowywania szczepionek w placówkach medycznych. Można by pomyśleć, że w okresie zimowym nie jest to takie trudne zważywszy, że zimą mamy do czynienia z temperaturą minusową. Niestety tak nie jest. Utrzymanie stałej temperatury pomiędzy + 2°C do + 8°C nie jest takie proste nawet, gdy placówka medyczna dysponuje odpowiednimi urządzeniami chłodniczymi. W przypadku braku energii elektrycznej może się okazać, że takie wymogi nie mogę być spełnione. Chwilowe przegrzanie szczepionki lub miejscowe przemrożenie może doprowadzić do utraty skuteczności szczepionki.
Dotyczy to stosowanych obecnie bardzo często szczepionek przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i wielu innych. Uważa się, że aż 30% obecnie stosowanych szczepionek jest szczególnie wrażliwych na przegrzanie lub miejscowe przemrożenie.
Opakowania, które służą do transportu w kontrolowanej temperaturze w tym i szczepionek. Firma OCS dysponuje pełnym zestawem opakowań które spełniają wytyczne stawiane przez Ministerstwo Zdrowia. Eksperci firmy OCS zajmujący się działem transportu medycznego zawsze służą pomocą w doborze opakowań w zakresie transportu specjalistycznego. Od lat wykonujemy transport szczepionek w kontrolowanej temperaturze.
Według danych Global Alliance for Vaccines and Immunization (GAVI) oraz Vaccine Fund szczepionki są jednym z najkosztowniejszych procedur medycznych. Transport szczepionek i ich dystrybucja jest zaliczana do grupy podwyższonego ryzyka, ponieważ utrata możliwości utrzymania optymalnej temperatury może przyczynić się do bardzo dużych strat. Aby spełnić określone wymogi dotyczące transportu szczepionek należy liczyć się ze sporymi kosztami. Niektórzy dystrybutorzy szczepionek radzą sobie w ten sposób, że za jednym razem przewożą mniejszą ilość szczepionek, aby w razie awarii ponieść jak najmniejsze straty. Do transportu szczepionek dochodzą również koszta ubezpieczenia, które również są niemałe. Warto jednak podkreślić, że przestrzeganie rygorów łańcucha chłodniczego jest problemem nie tylko naszych rodzimych firm przewozowych. Jest to problem o zasięgu globalnym dotyczącym wszystkich krajów, bez względu na ich lokalne warunki klimatyczne.
Kontrolowana temperatura szczepionki
Procedury związane z transportem szczepionek opierają się na obowiązku zachowania rygorów łańcucha chłodniczego, który gwarantuje zapewnienie stabilnej kontrolowanej temperatury w granicach od + 2°C do + 8°C w czasie transportu. Obowiązek zachowania kontrolowanej temperatury obowiązuje jednak nie tylko podczas transportu, ale od chwili jej wyprodukowania do podania pacjentowi włącznie. Podając od czasu do czasu na portalach społecznościowych informacje, że firmę OCS obowiązuje alarm szczepionkowy oznacza to, że od otrzymania telefonu, zlecenia jesteśmy zobowiązani dostarczyć szczepionki w jak najkrótszym czasie z zachowaniem odpowiedniej temperatury do punktu docelowego. Na szczęście od lat dysponujemy osobnym działem specjalistów, którzy w ciągu roku przechodzą dodatkowe szkolenia, ponieważ z roku na rok ulęgają zmianie metody leczenia a tym samym wymagania w stosunku do transportu specjalistycznego. Warunki transportu szczepionek i ich przechowywania ustalane są przez producenta szczepionek i podawane w charakterystykach poszczególnych produktów leczniczych. Warunki transportu muszą być bezwzględnie przestrzegane przez wszystkich uczestników tego procesu.
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce zasadami transportu i dystrybucji szczepionek załadunek i transport produktów leczniczych powinien gwarantować:
- Natychmiastową identyfikację produktu leczniczego, jego nadawcy i odbiorcy
- Zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem wysokiej i niskiej temperatury.
- Zabezpieczenie przed światem nie tylko słonecznym.
- Zabezpieczenie przed nadmierną wilgotnością.
- Zabezpieczenie przed wzajemnym skażeniem produktów leczniczych, dlatego w większości przypadków transport odbywa się w odpowiednich opakowaniach. Każda partia szczepionki oddzielnie.
- Zabezpieczenie przed uszkodzeniem mechanicznym oraz kradzieżą
Temperatura transportu szczepionki oraz maksymalna wilgotność powietrza wynika zawsze ze specyficznych właściwości jakie posiada szczepionka. Jej zawartości, czyli specyficznego składu który składa się na produkt finalny. Obowiązkiem przewoźnika jest udokumentowanie, że transport szczepionek przebiegał w wymaganej temperaturze, dlatego jak już wspominałem wcześniej przy omawianiu przesyłek farmaceutycznych bardzo ważny jest odpowiedni dobór rejestratorów temperatury. Kierowca musi być stale informowany o temperaturze w ładowni lub opakowaniu, w którym jest transportowana szczepionka.
Na koniec jedna uwaga. Stosowanie procedur łańcucha chłodniczego ma sens w momencie, gdy wszystkie podmioty występujące w tym łańcuchu dostosują się do powyższych zaleceń temperaturowych.
