Zimny łańcuch dostaw (ang. cold chain) jest to nieprzerwana kontrola parametrów temperatury na wszystkich etapach transportu farmaceutyków. Od dostawcy (producenta) do hurtowni a później do końcowego etapu dystrybucji – apteki. Jest to kontrolowana temperatura w procesie dystrybucji od produkcji poprzez sprzedaż. Zimny łańcuch chłodniczy musi być również zachowany podczas magazynowania w hurtowni lub przechowywania w aptece. Dlatego też w aptece są wydzielone działy leków które są przechowywane w kontrolowanej temperaturze. Farmaceutyki przechowywane są w temperaturze od 2 °C do 8 °C po to aby nie utraciły swoich właściwości leczniczych. Dystrybucja w zimnym łańcuchu dostaw oraz przechowywanie leków jest podyktowane troską o zdrowie pacjenta.
Zimny łańcuch dostaw
Wszędzie tam gdzie obowiązuje zimny łańcuch dostaw poprzez transport do apteki gdzie klient oczekuje na wysokiej jakości farmaceutyki musi być zachowana odpowiednia i niezmienna temperatura. Specjalistyczne farmaceutyki jakie obecnie są na rynku leków wymagają odpowiedniego podejścia w procesie dystrybucji. Aby zapewnić ich jakość musi być zachowana ciągłość wspomnianego zimnego łańcucha dostaw zarówno podczas transportu leków w opakowaniach bądź luzem. Dla produktów farmaceutycznych w zimnym łańcuchu dostaw typowy zakres temperatury wynosi od 2 °C do 8 °C. Taka temperatura musi być utrzymywana nie tylko w skrzyni załadunkowej pojazdu ale również wewnątrz opakowania.
Transport farmaceutyczny Cold Chain Solutions jest jednym z najważniejszych elementów logistycznych całego procesu dystrybucyjnego. O ile w podczas ich przechowywania w wydzielonych działach magazynowych łatwo jest zapewnić i monitorować parametry środowiskowe, o tyle podczas transportu nie jest to takie proste. Oczywiście firmy transportowe takie jak OCS mają do dyspozycji odpowiednie narzędzia aby zachować optymalną temperaturę podczas transportu leków w zimnym łańcuchu dostaw. Dysponując odpowiednimi kontenerami, opakowaniami oraz samochodami które posiadają elektroniczny system nadzoru łatwiej jest zapewnić optymalne warunki farmaceutykom.
Należy przypomnieć że firmy transportowe realizujące transport leków w zimnym łańcuchu chłodniczym muszą posiadać środki transportu zgodne z wymaganiami GDP oraz wytycznymi WHO. GDP (ang. Good Distribution Practice), jest to zbiór zasad, których stosowanie w procesie dystrybucji farmaceutyków gwarantuje jego jakość i niezmienność. Firmy transportowe zajmujące się transportem w zimnym łańcuchy dostaw muszą posiadać odpowiednie urządzenia które utrzymują specyficzny mikroklimat podczas całego procesu dostaw. Aby zapewnić odpowiednie warunki farmaceutykom przeprowadza się badania rozkładu temperatury oraz, wilgotności w całej przestrzeni załadunkowej.
Na zdjęciu po prawej stronie opakowania do transportu w zimnym łańcuchu dostaw które pozwalają na zachowanie odpowiedniej temperatury leków na krótkich i długich trasach. Firma OCS posiada również kontenery do transportu farmaceutyków które gwarantują zachowanie zimnego łańcucha dostaw.
Punkty krytyczne w zimnym łańcuchu dostaw
Podczas transportu farmaceutyków w zimnym łańcuchu dostaw występuje wiele punktów krytycznych, w których może dojść do jego przerwania. Aby nie dopuścić do takiej sytuacji stosuje się mechaniczne lub elektroniczne systemy monitoringu temperatury nie tylko w przestrzeni załadunkowej ale również w opakowaniach w których znajdują się leki. Sam pomiar temperatury w skrzyni załadunkowej nie jest w 100% wiarygodny ponieważ nie obejmuje on temperatury leków które znajdują się w opakowaniach. Dla zapewnienia wiarygodności zakresu temperatury umieszczane są rejestratory temperatury wewnątrz opakowania które rejestrują każde zmiany mogące mieć wpływ na jakość leków. Jest to bardzo ważne w przypadku transportu leków na dłuższe trasy oraz roszczeń w przypadku dochodzenia odszkodowania w wyniku strat jakie mogą powstać w wyniku zaniedbań. Zachowując odpowiednie procedury można uniknąć zmian temperatury w punktach krytycznych a tym samym realizować dostawy zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Dystrybucji.
Dostawa szczepionek od wytwórcy do odbiorcy wymaga zachowania kontrolowanej temperatury dostaw. Zimny łańcuch chłodniczy musi być zachowany, o czym wspominaliśmy już parokrotnie zarówno w artykułach jak i portalach społecznościowych. Zastawania nas jednak zdziwienie użytkowników portali społecznościowych, którzy nie byli świadomi tego, że szczepionki dla zwierząt są tak samo traktowane jak szczepionki dla ludzi. Otóż nie ma tutaj żadnej różnicy czy transport szczepionek jest przeznaczony dla ludzi czy też dla zwierząt. Mało tego, wymagania i warunki przechowywania szczepionek dla zwierząt są bardziej restrykcyjne niż tych, które sami otrzymujemy. Dotyczy to szczególnie zwierząt, które przebywają w zoo, koni, które biorą udział w wyścigach lub reproduktorów. Lista jest oczywiście o wiele dłuższa.
Dostawa szczepionek to zimny łańcuch dostaw od wytwórcy do odbiorcy. Wraz z postępem, rozwojem nauki łańcuch dostaw staje się bardziej złożony, ponieważ skład szczepionek ulega nieustannej zmianie. Poprzez zmiany zachodzące w przemyśle farmaceutycznym powstają coraz bardziej szczegółowe, restrykcyjne przepisy dotyczące transportu szczepionek leków oraz produktów leczniczych. Good Distribution Practice [GDP] sprawiają, że firmy farmaceutyczne kładą duży nacisk na audyt całego procesu dystrybucji. Transport szczepionek dla zwierząt również podlega powyższym przepisom. Nie ma tutaj różnicy czy szczepionka jest przeznaczona dla rasowego psa czy też zwierząt hodowlanych, które są później przeznaczone do uboju. Warunki transportu szczepionek i przechowywanie szczepionek są istotne dla uzyskania właściwych rezultatów szczepień:
Szczepienie zwierząt polega na wprowadzeniu do organizmu zwierzęcia żywych (zmodyfikowanych, unieszkodliwionych) lub martwych mikroorganizmów. Wprowadzone do organizmy zwierząt wywołujących odpowiedź układu odpornościowego który w te sposób uczy się bronić przed daną chorobą. Cele szczepień zwierząt w tym zwierząt hodowlanych jest ograniczenie strat ekonomicznych spowodowanych schorzeniami zakaźnymi. Transport szczepionek odbywa się w różnych warunkach kontrolowanej temperatury, ponieważ zależy to w głównej mierze od jej składników, z których została wykonana. Dla jednych może to być temperatura + 2°C a + 8 °C a dla innych nieco wyższa. Zapewnienie odpowiednich warunków podczas transportu jest zadaniem priorytetowym, lecz w przypadku ładunku, który składa się z szczepionek o różnej temperaturze transportu i przechowywania występuje szereg problemów, które trzeba rozwiązać. W przypadku transportu szczepionek dla zwierząt o różnej temperaturze stosowane są opakowania izotermiczne, które są w stanie utrzymać kontrolowaną temperaturę od 90 do 190 godzin w zależności od ich budowy i warstwy izolacyjnej. Opakowania pozwalają na łączenie transportu szczepionek o różnej temperaturze przechowywania a tym samym zaoszczędza się czas i pieniądze. Firmy transportowe takie jak OCS posiadające długoletnie doświadczenie w transporcie farmaceutycznym wiedzą jak to zrobić. Wiedzą jak zaoszczędzić pieniądze zleceniodawcy. Transport łączony szczepionek opłacalny jest dla wszystkich ze stron. W przypadku braku odpowiedniej logistyki transport szczepionek musiałby być wykonywany oddzielnie, samochodami z agregatem chłodzącym i dla każdej grupy szczepionek musiałby być dedykowany oddzielny samochód. Zimny łańcuch szczepionek jest opłacalny wówczas, gdy przy pomocy jednego środka transportu przewożone są szczepionki z różnych grup i wymagań temperaturowych.
Odpowiedzialni właściciele psów, kotów oraz innych zwierząt domowych wiedzą, że naszego czworonożnego pupila, niezależnie od wieku powinniśmy zaszczepić. Okresowe szczepienia pomogą uchronić go przed wieloma groźnymi schorzeniami lub złagodzić przebieg choroby. Wszystkie psy poddaje się obowiązkowym szczepieniom na wściekliznę a pozostałe szczepienia naszych milusińskich są dobrowolne. Chyba wszyscy wiecie, że wścieklizna jest bardzo groźna zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt. Źródłem zakażenia wścieklizną mogą być różnego rodzaju ssaki: psy, koty, lisy, gryzonie. Planując kalendarz szczepień naszego pieska warto zadbać o pozostałe szczepienia (choć nie są one wymagane prawem) ponieważ nasz pupil na spacerze ma codziennie kontakt z innymi psami i ich odchodami. Szczepienia pozwolą uniknąć przykrych następstw związanych z zachorowaniem naszego pupila na takie choroby zakaźne jak: nosówka, parwowiroza, leptospiroza, parainfluenza i zakaźne zapalenie wątroby.
