Blog Archives

Podstawowe zasady przechowania leków są bardo proste, jeżeli dotyczy to leków w tabletkach tak zwanych „pierwszej pomocy” Przeciwbólowych czy też witamin, których zażywamy z roku na rok coraz więcej. Inne zasady przechowywania leków dotyczą jednak leków specjalistycznych, którym powinniśmy zapewnić odpowiednie warunki w tym i temperaturę pomiędzy 18 – 25 °C.

Podstawowe zasady przechowania leków

Leki „pierwszej pomocy” mimo wszystko należy chronić przed wilgocią, dlatego też łazienka nie jest dla nich odpowiednim miejscem. Nie jest ważne czy akurat te leki są przechowywane w opakowaniach lub tak zwanych listkach czy też blistrach. Owszem blistry są na tyle szczelne, że wilgoć nie będzie się dostawała do środka niemniej jednak, jeżeli opakowanie przy ciągłym użyciu zostanie lekko uszkodzone to zaczerpniemy trochę wilgoci. To samo dotyczy kapsułek lub zakręcanych plastykowych opakowań. Przy otwieraniu wilgoć dostaje się do środka. Niektóre większe opakowania zawierają saszetki, których zadaniem jest pochłanianie wilgoci. Aby zabezpieczyć tabletki przed wilgocią nie można takiej saszetki pochłaniające wilgoć wyrzucać do kosza a pozostawić w opakowaniu do ostatniej tabletki.

Zasady przechowywania produktów leczniczych

Zasady przechowywania produktów leczniczych to jedno a informacje zawarte na ulotce są również ważne jak ich przechowywanie. Dlaczego? Pisaliśmy wcześniej, namawialiśmy, aby pomóc naszym rodzicom, wytłumaczyć im pewne zasady przechowywania leków. Mamy następną prośbę, która dotyczy wszystkich. Nie tylko naszych rodziców lub dziadków. Nie wyrzucajcie ulotki, która znajduje się w opakowaniu. Każde opakowanie leków posiada ulotkę, w której znajdują się bardzo ważne informacje. Informacje dotyczące stosowania, przechowania i wielu innych. Są one bardzo ważne dla osoby zażywającej dany lek, ale również dla osób, które przyjadą z interwencją do chorego, który potrzebuje pomocy. Nikomu tego nie życzymy niemniej jednak w momencie potrzeby ratownik z pewnością zapyta, jakie leki dana osoba zażywała. Informacje zawarte w ulotce nie tylko pomogą na podjęcie odpowiednich działań, ale również w niektórych sytuacjach mogą uratować życie. Zespół ratowników medycznych wiedząc, jakie pacjent zażywa leki podejmie stosowne działania w zależności od objawów i sytuacji w celu ratowania życia. W przypadku, gdy okaże się, że należy pacjenta przewieść do szpitala informacje o zażywanych lekach zostaną już odnotowane. Takie informacje są pomocne, gdy pacjent zostanie przywieziony do szpitala w stanie krytycznym. Następnym bardzo ważnym tematem jest skład leków.

Skład leków

Skład leków jest różny i zależy w głównej mierzy od ich zastosowania, czyli zadania, jakie mają wykonać. Większość leków specjalistycznych jest zbudowana z jednej lub wielu substancji czynnych oraz z substancji pomocniczych. Nawet zwykłe tabletki przeciwbólowe są wykonane z kilku składników. Substancja czynna jest związkiem wykazującym działanie lecznicze i w połączeniu z innym przyśpiesza bądź opróżnia działanie leku. Niektóre leki działają przecież przez 12 godzin. Substancje pomocnicze zawarte w lekach decydują o szybkości wchłaniania substancji leczniczej przez organizm. Leki zawierają również substancje, które zwiększają trwałość leku oraz poprawiają ich wygląd, smak i zapach. Wśród wielu substancji pomocniczych znajdują się substancje konserwujące, które przedłużają ich trwałość. Znajdują się one w każdym leku. Wspominałem na początku o tym, że leki należy chronić przed wilgocią i teraz na samym końcu będzie wiadomo – dlaczego. Otóż wilgoć dostająca się do opakowania może spowodować, że substancje pomocnicze lub czynne wejdą w reakcję z wodą. Może to osłabić dany lek lub spowodować, że drastycznie skróci się termin przydatności do spożycia danego leku. Wilgoć może również doprowadzić do tego, że dojdzie do niepowołanej i nieodwracalnej reakcji pomiędzy związkami czynnymi a tym samym niepożądanej reakcji organizmu na sam lek.

Przechowywanie insuliny

Wspominając o właściwym przechowywaniu leków. Temperaturze przechowywania i negatywnych skutkach szybkich zmiana temperatury dla przykładu można podać jak powinniśmy przechowywać insulinę. Ogólna zasada przechowywania insuliny mówi, iż powinna być ona przechowywana w lodówce w temperaturze od 2 do 7 °C. Zakres temperatur od 2 do 7 °C jest idealny, w szczególności, jeśli chcemy przechowywać insulinę przez długi czas. Zrozumiałe jest, że wstrzykiwanie zimnej insuliny nie należy do przyjemnych (jest bolesne) dlatego przed wykonaniem zastrzyku można ją wyjąć z lodówki aby się ogrzała. Wyjmując insulinę z lodówki należy pamiętać, że trzeba ją chronić przed promieniami słonecznymi. Przechowywanie insuliny w lodówce powinno być również właściwe, dlatego najkorzystniejsza wydaje się środkowa półka lodówki. Są również na rynku takie rodzaje insuliny, które można przechowywać w temperaturze pokojowej do 25 °C przez 28 dni.

Parę dni temu pisaliśmy o właściwym przechowywaniu leków. Okazało się, że temat „przechowywanie leków” jest na tyle ważny (widać jest to po statystykach zarówno na stronie jak i na portalach społecznościowych) że postanowiliśmy rozwinąć nieco tematykę. Przechowywanie leków jest bardzo ważne, ponieważ związki czynne zawarte w lekach w tym lekach specjalistycznych są wrażliwe na zmiany temperatury. Wiemy o tym bardzo dobrze, ponieważ codziennie realizujemy transport leków zarówno do apteki jak i do hurtowni, które zaopatrują apteki na terenie całego kraju.

Przechowywanie leków

Właściwe przechowywanie produktów leczniczych przez apteki oraz hurtownie oznacza przestrzeganie rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki.  Rozporządzenie Ministra Zdrowia szczegółowo określa warunki przechowywania produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych gwarantując w ten sposób ich przechowywania. Rozporządzenie dotyczy również leków recepturowych i aptecznych oraz sposobu prowadzenia dokumentacji kupowanych, sprzedawanych i wykonywanych na miejscu leków zgodnie z recepturą. Przechowywanie leków dotyczy wszystkich leków, które znajdują się w sprzedaży lub są przechowywane w przestrzeni magazynowej na zapleczu lub regałach chłodniczych. Przechowywanie leków musi gwarantować zachowanie ich jakości w czasie podanym przez producenta, terminie przydatności do spożycia. Jest to czas, w którym lek zachowuje swoje wartości lecznicze i musi on być tak przechowany, aby do momentu sprzedaży, czyli realizacji recepty był on w 100% skuteczny. Po realizacji recepty zachowanie odpowiednich warunków spoczywa na nas, czyli na konsumentach tychże leków. Tylko czy mamy tego świadomość?

Okazuje się, że w społeczeństwie jest nikła świadomość w jakich warunkach leki powinno się przechowywać. Po realizacji recepty leki „lądują” najczęściej w szafce kuchennej, aby były pod ręką lub w szufladzie. Nikła świadomość społeczeństwa dotycząca przechowywania leków bierze się z stąd, że rzadko, kto o tym mów, pisze a reklamy dotyczące leków skupiają się zasadniczo na ich właściwościach leczniczych, czyli dobrodziejstwa, które są wynikiem ich zażywania. Grupy leków lub preparatów leczniczych. Lekarz wypisujący receptę również nie wspomina o tym, że dany lek o specyficznych właściwościach należy przechowywać w odpowiednich warunkach.

Czy ktokolwiek zdaje sobie sprawę z tego, że leki do zastosowania wewnętrznego należy przechowywać oddzielnie od tych do zastosowania zewnętrznego? Pewnie mało, kto zdaje sobie z tego sprawę. Najczęściej są one w tej samej szafce i na tej samej półce. A więc z skąd mamy się dowiedzieć jak? Odpowiedź jest prosta. Z ulotki, która jest dołączona do każdego leku. Są one coraz dłuższe, mniej czytelne niemniej to właśnie tam znajdują się zalecenia względem stosowania dawki dla dzieci jak i dorosłych oraz zasad ich przechowania. Zasady przechowania leków podawane są w zasadzie na samym końcu ulotki.

Pomóżmy osobom starszym

Nasi rodzice mają wyrobione zaufanie do instytucji zwanej Służba Zdrowia, lekarzy oraz przemysłu farmaceutycznego. Jeżeli lek znajduje się w sprzedaży to oznacza, że jest on dobry i należy go stosować szczególnie, gdy zostanie przepisany przez lekarza. Zaufanie jest tak ogromne, że informacje o przechowywaniu leków są mało istotne. Wręcz pomijane, ponieważ osoby starsze musiałyby z lupką przeliterować to, co znajduje się na ulotce. Zresztą zapytajcie swoich rodziców czy wiedzą [jak?] Z pewnością większość osób starszych nawet sobie z tego sprawy nie zdaje a leki, które zażywają (leki specjalistyczne) nie tylko należy przechować w odpowiedniej temperaturze, ale również odpowiednio dawkować.

Z życia wzięte: Wizytując parę lat wstecz u mojej mamy doszło do sytuacji, która zmroziła mnie krew w żyłach. W pewnym momencie mama przyniosła z kuchni reklamówkę (właśnie tak- reklamówkę) w której znajdowały się leki. Wyjmując z opakowania zaczęła sobie układać leki na talerzyku. Pięknie to wyglądało. Kolorowe tabletki równo poukładane na talerzyku, gotowe do zażycia. Zadałem więc pytanie: czy zdaje sobie mama sprawę z tego że niektóre leki jakie przyjmuje wymagają odpowiedniej temperatury przechowywania? Odpowiedź była negatywna, więc drążyłem dalej temat. Czy mama wie, że niektóre leki nie mogą być przyjmowane razem lub mogą być przyjmowane o określonej porze? Odpowiedź również była negatywna a zdziwienie jakie malowało się na twarzy mojej mamy świadczyło dobitnie o tym że w ogóle nie ma o tym „zielonego” pojęcie.

Mam do wszystkich prośbę – apel. Pomóżmy osobom starszym, naszym rodzicom, którzy wymagają leczenia. Pomoc osobom starszym aby uświadomić ich jak zażywać leki. Leki, które utrzymują ich przy życiu. Tak naprawdę niewiele trzeba, aby leki przechowywać w odpowiedni sposób. Aby zachować stałą temperaturę a co ważniejsze, aby temperatura przechowywania nie zmieniała się tak drastycznie można kupić opakowanie styropianowe styrobox. Opakowanie jest bardzo tanie, więc domowy budżet z pewnością to wytrzyma. Leki, które umieścimy w takim opakowaniu nie będą narażone na ciągłe wahania temperatury, które to wahania dla niektórych preparatów leczniczych jest bardzo szkodliwe. Podczas letnich upałów grube ścianki opakowania zabezpieczą leki przed przegrzaniem. Niektóre leki, które wymagają niższych temperatur można umieścić właśnie w takim opakowaniu w naszej domowej lodówce.

Właściwe przechowywanie leków nie tylko w aptekach, ale również w domu gwarantuje ich skuteczność oraz zapewnia bezpieczeństwo użytkowania. Większość nowoczesnych aptek posiada klimatyzację, która w okresie takim jak ten (letnim) zapewnia odpowiednie warunki przechowywania leków. Kiedy na zewnątrz temperatura przekracza + 25°C powstaje problem, ponieważ większość leków wymaga temperatury przechowywania pomiędzy 18 – 25 °C. Apteki muszą sobie jakoś z tym problemem radzić niemniej jednak większość osób, które kupują leki nie ma świadomości jak je właściwie przechowywać.

Odpowiednie warunki przechowywania leków

Większość osób realizujących receptę skupia się na ich działaniu oraz dawkowaniu leku. Mimo że na ulotce dokładnie jest napisane jak należy dany lek przechowywać trafia on najczęściej do szafki kuchennej. Przechowując leki w kuchni nie jesteśmy świadomi, że pogłębiamy jeszcze bardziej problem, ponieważ w trakcie gotowania, pieczenia czy smażenia temperatura w kuchni wzrasta i to znacznie. Oczywiście szafka kuchenna chroni w pewien sposób przed nagłymi zmianami temperatury niemniej jednak, gdy wewnątrz tak małej przestrzeni temperatura wzrośnie będzie się utrzymywała dosyć długo. Należy wiedzieć, że nagłe zmiany temperatury mają również negatywny wpływ na termin przydatności leków oraz ich, jakość. Odpowiednia temperatura leków jest utrzymywana od samego początku. Rozpoczyna się już w trakcie produkcji poprzez ich dystrybucje. Transport leków realizowany jest w kontrolowanej temperaturze, dlatego ich niewłaściwe przechowywanie w domu może mieć tragiczny wpływ na jakość produktów leczniczych. Oprócz odpowiedniej, właściwej temperatury należy zapewnić odpowiednią wilgotność powietrza na poziomie 70%. Przechowując w domu bardziej wyspecjalizowanych produktów leczniczych tym większe są wymagania dotyczące ich przechowywania.

Szczepionki, probiotyki lub insulina wymaga niższych temperatur przechowania i tutaj powstaje następny problem. Jak przechowywać leki, które należy przechować w chłodnym miejscu, czyli w zakresie temperatur pomiędzy 8 a 15 °C lub zimnym miejscu, czyli w zakresie pomiędzy 2 – 8 °C.

Apteki radzą sobie z tym problemem w ten sposób, że posiadają na zapleczu lodówki jak i chłodziarki, które utrzymują niską temperaturę. Każde pomieszczenie zaopatrzone jest w rejestratory temperatury, które na bieżąco podają jej zakres.

Jak przechowywać leki w domu?

Niestety w warunkach domowych nie jesteśmy w stanie zapewnić idealnych warunków produktom leczniczym tym bardziej, gdy mamy do czynienia z takimi lekami, które mają różne wymagania. Dla każdej grupy leków musielibyśmy posiadać odpowiednią chłodziarkę lub inne urządzenie, które będzie utrzymywało odpowiednią temperaturę na odpowiednim poziomie. Oczywiście leki które wymagają przechowywania w zimnym miejscu (2 °C do 8 °C  )można umieścić w lodówce.

Generalnie przyjmuje się, że na środkowej półce w lodówce jest temperatura + 5 °C. Dolna półka w lodówce to już nieco niższa temperatura około 2 °C a na najwęższej półce jest zazwyczaj 8 °C. Oczywiście wszystko zależy od tego, jakim modelem lodówki dysponujemy oraz jaką temperaturę w niej ustawiliśmy. Wiedząc jednak, jaka temperatura występuje w naszym domowym zimnym miejscu można umieścić leki na odpowiedniej półce. Zanim to zrobimy dokładnie przeczytajmy ulotkę, która jest dołączona do każdego leku. Jeżeli nie jesteśmy pewni lub informacje w ulotce są niejasne zawsze możemy zasięgnąć informacji w aptece lub poprzez infolinię. Starajmy się nie przechowywać leków na drzwiach lodówki, ponieważ podczas otwierania dochodzi do stałych wahań temperatury pomiędzy 10 – 15 °C. Oczywiście nie należy przechowywać leków zamrażalce, w której jest od – 15 do – 30 °C.

Chrońmy leki przed światłem oraz przed dziećmi, które mogą się zainteresować kolorowymi tabletkami, które wyglądają jak cukierki. 

Uwaga: Większość obecnie stosowanych leków jest zbudowana z jednej lub wielu substancji czynnych oraz z substancji pomocniczych. Po otwarciu opakowania z lekami czas ich zażywania jest o wiele krótszy niż termin przechowywania, dlatego należy dokładnie zapoznać się z treścią ulotki.

Realizacją transportu leków w kontrolowanej temperaturze zajmuje się osobny dział firmy OCS „transport leków” Zanim zamówisz transport wypełnij formularz zgłoszeniowy, który znajduje się w tym dziale, aby zapoznać się ze szczegółami usługi oraz cenę transportu.