Mimo skąpych informacji pojawiających się w internecie wiadomo już, że dystrybucja szczepionki na COVID-19 nie będzie łatwa. Już sama temperatura przechowywania szczepionki doprowadza co niektórych przewoźników do zawrotu głowy. Okazuje się, że transport i przechowywanie szczepionki musi się odbywać w temperaturze -70°C. Niektórzy podają, że wymagana temperatura przechowywania szczepionki ma wynosić aż -80°C co jest raczej niemożliwe, zważywszy na to, że suchy lód posiada temperaturę -78,5°C. Jak więc widać zapowiada się bardzo trudny proces dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19.
Standardowo transport szczepionek w zimnym łańcuchu chłodniczym odbywa się w temperaturze około 2°C do 8°C. Zachowanie przez dłuższy czas temperatury do -80°C jest bardzo trudne.
Doświadczeni przewoźnicy tak jak firma OCS zaangażowana w codzienną dystrybucję leków, szczepionek itp wie jak zapewnić odpowiednie warunki w trakcie dystrybucji szczepionek. Mimo że nie jest to temat prosty i łatwy. Najkorzystniej jest przeprowadzić transport szczepionek (z zachowaniem kontrolowanej temperatury) w kontenerach. Transport szczepionek w kontenerach rozwiązuje problem dostaw oraz późniejszego przechowywania szczepionek. Problem jednak powstaje w trakcie przechowywania szczepionek, bo suchy lód należy systematycznie uzupełniać i co 10 dni wymieniać. Nastręcza to szereg problemów. Zachowanie zimnego łańcucha dystrybucyjnego jest trudne dlatego, zanim szczepionka na COVID-19 pojawi się na naszym rynku, należy dokładnie i szczegółowo opracować cały proces dystrybucji. Wydaje się, że najkorzystniejszym rozwiązaniem dla punktów szczepień lub aptek będą zamrażalki kriogeniczne, w których obecnie przechowuje się materiał biologiczny, nasienie i zarodki. Problemem może być ogromna skala przedsięwzięcia, ponieważ szczepionki mają być dostępne w jednym czasie w każdym z krajów Wspólnoty Unii Europejskiej.
Szczepionka na COVID-19
Pandemią koronawirusa dotknięte są nie tylko państwa członkowskie UE. Wirus SARS-CoV-2 rozprzestrzenił się bardzo szybko na całym świecie. Należy pamiętać! COVID-19 jest chorobą wysoce zakaźną. Każdy z nas jest odpowiedzialny za ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby poprzez stosowanie prostych środków ostrożności. Od naszego postępowania zależy zdrowie bliskich nam osób. Aby przeciwstawić się COVID-19 firmy farmaceutyczne pracują wytrwale nad opracowaniem szczepionki przeciwko koronawirusowi.
14 sierpnia Komisja Europejska osiągnęła pierwsze porozumienie z firmą farmaceutyczną AstraZeneca w sprawie zakupu szczepionki przeciwko koronawirusowi. Szczepionka zostanie przekazana w formie darów krajom o niższych i średnich dochodach. 27 sierpnia, po formalnym podpisaniu porozumienia między AstraZeneca a Komisją Europejska, weszła w życie pierwsza umowa, którą Komisja wynegocjowała z firmą farmaceutyczną w imieniu państw członkowskich UE. Po obiecujących wynikach fazy I/II dotyczącej bezpieczeństwa, szczepionka firmy AstraZeneca znajduje się już w II/III fazie badań klinicznych na dużą skalę. Gdy badania dowiodą, że szczepionka taka jest bezpieczna i skuteczna, Komisja w imieniu państw członkowskich zakupi 300 mln dawek szczepionki przeciwko koronawirusowi.
Podobne umowy zostały podpisane z firmami:
21 października z firmą farmaceutyczną Janssen Pharmaceutica NV.
11 listopada z firmą farmaceutyczną BioNTech-Pfizer.
19 listopada Komisja Europejska podpisała umowę z firmą farmaceutyczną CureVac.
24 sierpnia Komisja Europejska zakończyła wstępne rozmowy z firmą Moderna.
Opracowanie szczepionki jest procesem bardzo złożonym i badania nad jej skutecznością oraz przeciwwskazaniami trwają zazwyczaj 10 lat. Unia Europejska oraz inne państwa niebędące jej członkami wspierają wysiłki na rzecz szybszego opracowania i dystrybucji bezpiecznych i skutecznych szczepionek. Chodzi o to, aby szczepionki pojawiły się na rynku w ciągu 12 do 18 miesięcy.
Gdy tylko szczepionka przeciwko COVID-19 będzie dostępna i dopuszczona na poziomie Unii Europejskiej, po sprawdzeniu jej bezpieczeństwa i skuteczności, wszystkie państwa członkowskie będą miały do niej dostęp w tym samym czasie.
Procedury związane z transportem i przechowywaniem szczepionek dla ludzi lub dla zwierząt są takie same. Opierają się na obowiązku zachowania łańcucha chłodniczego, który gwarantuje zapewnienie stabilnej temperatury w granicach od +2°C do +8°C. Na całej drodze, jaką szczepionka odbywa z linii produkcyjnej do chwili jej podania zwierzęciu. Kontrolowana temperatura musi być zachowana, ponieważ szczepionka, jako produkt pochodzenia biologicznego jest szczególnie wrażliwa na zmiany temperatury. Jakiekolwiek odstępstwa od wymaganej temperatury mogą skutkować zmniejszeniem jej skuteczności. Warunki transportu szczepionek dla zwierząt ustalane są przez producenta szczepionek i podawane w charakterystykach poszczególnych produktów leczniczych, które wytwarza. Transport szczepionek dla zwierząt odbywa się zarówno w opakowaniach jak i samochodami, które w przestrzeni załadunkowej utrzymują stałą temperaturę na całej długości trasy. W przypadku transportu szczepionek, które potrzebują innych warunków transportu (innej temperatury) szczepionki są umieszczane w specjalistycznych opakowaniach wraz z materiałem chłodzącym. Takie rozwiązanie zapewnia transport szczepionek w różnym zakresie temperatury a tym samym jest to tańsze rozwiązanie niż transport każdej przesyłki z szczepionkami oddzielnie.
Jest szereg rozwiązań, które umożliwiają transport szczepionek w kontrolowanej temperaturze niemniej jednak należy wybrać takie, które zapewni 100% pewność. Sprawdzi się w praktyce. Największym wyzwaniem w zachowaniu zimnego łańcucha dostaw w przedziale + 2°C a + 8 °C jest jej zagwarantowanie na każdym etapie realizacji zlecenia. Każde z omawianych rozwiązań dystrybucji szczepionek nie jest systemem idealnym, dlatego lepiej jest powierzyć transport firmie z doświadczeniem.
Kupując szczepionkę w aptece powinniśmy być poinformowani, w jakich warunkach należy ją przewozić i przechowywać w domu. W przypadku konieczności spełnienia odpowiednich warunków transportu i przechowywania należy zakupić opakowanie termoizolacyjne.
