Właściwe przechowywanie leków nie tylko w aptekach, ale również w domu gwarantuje ich skuteczność oraz zapewnia bezpieczeństwo użytkowania. Większość nowoczesnych aptek posiada klimatyzację, która w okresie takim jak ten (letnim) zapewnia odpowiednie warunki przechowywania leków. Kiedy na zewnątrz temperatura przekracza + 25°C powstaje problem, ponieważ większość leków wymaga temperatury przechowywania pomiędzy 18 – 25 °C. Apteki muszą sobie jakoś z tym problemem radzić niemniej jednak większość osób, które kupują leki nie ma świadomości jak je właściwie przechowywać.

Odpowiednie warunki przechowywania leków

Większość osób realizujących receptę skupia się na ich działaniu oraz dawkowaniu leku. Mimo że na ulotce dokładnie jest napisane jak należy dany lek przechowywać trafia on najczęściej do szafki kuchennej. Przechowując leki w kuchni nie jesteśmy świadomi, że pogłębiamy jeszcze bardziej problem, ponieważ w trakcie gotowania, pieczenia czy smażenia temperatura w kuchni wzrasta i to znacznie. Oczywiście szafka kuchenna chroni w pewien sposób przed nagłymi zmianami temperatury niemniej jednak, gdy wewnątrz tak małej przestrzeni temperatura wzrośnie będzie się utrzymywała dosyć długo. Należy wiedzieć, że nagłe zmiany temperatury mają również negatywny wpływ na termin przydatności leków oraz ich, jakość. Odpowiednia temperatura leków jest utrzymywana od samego początku. Rozpoczyna się już w trakcie produkcji poprzez ich dystrybucje. Transport leków realizowany jest w kontrolowanej temperaturze, dlatego ich niewłaściwe przechowywanie w domu może mieć tragiczny wpływ na jakość produktów leczniczych. Oprócz odpowiedniej, właściwej temperatury należy zapewnić odpowiednią wilgotność powietrza na poziomie 70%. Przechowując w domu bardziej wyspecjalizowanych produktów leczniczych tym większe są wymagania dotyczące ich przechowywania.

Szczepionki, probiotyki lub insulina wymaga niższych temperatur przechowania i tutaj powstaje następny problem. Jak przechowywać leki, które należy przechować w chłodnym miejscu, czyli w zakresie temperatur pomiędzy 8 a 15 °C lub zimnym miejscu, czyli w zakresie pomiędzy 2 – 8 °C.

Apteki radzą sobie z tym problemem w ten sposób, że posiadają na zapleczu lodówki jak i chłodziarki, które utrzymują niską temperaturę. Każde pomieszczenie zaopatrzone jest w rejestratory temperatury, które na bieżąco podają jej zakres.

Jak przechowywać leki w domu?

Niestety w warunkach domowych nie jesteśmy w stanie zapewnić idealnych warunków produktom leczniczym tym bardziej, gdy mamy do czynienia z takimi lekami, które mają różne wymagania. Dla każdej grupy leków musielibyśmy posiadać odpowiednią chłodziarkę lub inne urządzenie, które będzie utrzymywało odpowiednią temperaturę na odpowiednim poziomie. Oczywiście leki które wymagają przechowywania w zimnym miejscu (2 °C do 8 °C  )można umieścić w lodówce.

Generalnie przyjmuje się, że na środkowej półce w lodówce jest temperatura + 5 °C. Dolna półka w lodówce to już nieco niższa temperatura około 2 °C a na najwęższej półce jest zazwyczaj 8 °C. Oczywiście wszystko zależy od tego, jakim modelem lodówki dysponujemy oraz jaką temperaturę w niej ustawiliśmy. Wiedząc jednak, jaka temperatura występuje w naszym domowym zimnym miejscu można umieścić leki na odpowiedniej półce. Zanim to zrobimy dokładnie przeczytajmy ulotkę, która jest dołączona do każdego leku. Jeżeli nie jesteśmy pewni lub informacje w ulotce są niejasne zawsze możemy zasięgnąć informacji w aptece lub poprzez infolinię. Starajmy się nie przechowywać leków na drzwiach lodówki, ponieważ podczas otwierania dochodzi do stałych wahań temperatury pomiędzy 10 – 15 °C. Oczywiście nie należy przechowywać leków zamrażalce, w której jest od – 15 do – 30 °C.

Chrońmy leki przed światłem oraz przed dziećmi, które mogą się zainteresować kolorowymi tabletkami, które wyglądają jak cukierki. 

Uwaga: Większość obecnie stosowanych leków jest zbudowana z jednej lub wielu substancji czynnych oraz z substancji pomocniczych. Po otwarciu opakowania z lekami czas ich zażywania jest o wiele krótszy niż termin przechowywania, dlatego należy dokładnie zapoznać się z treścią ulotki.

Realizacją transportu leków w kontrolowanej temperaturze zajmuje się osobny dział firmy OCS „transport leków” Zanim zamówisz transport wypełnij formularz zgłoszeniowy, który znajduje się w tym dziale, aby zapoznać się ze szczegółami usługi oraz cenę transportu. 

Transport szczepionek w kontrolowanej temperaturze realizowany jest poprzez transport drogowy jak i lotniczy. Ze względu na to, że szczepionki są wrażliwe na wahania temperatury transport odbywa się z zachowaniem szczególnej ostrożności nie tylko w okresie letnim, ale również zimowym. Zachowanie kontrolowanej temperatury podczas transportu oznacza również jej kontrolę podczas między-przeładunku, załadunku i wyładunku a w szczególności podczas transportu łączonego, drogowego z lotniczym.

Jest szereg rozwiązań, które umożliwiają transport szczepionek w kontrolowanej temperaturze niemniej jednak należy wybrać takie, które zapewni 100% pewność. Sprawdzi się w praktyce. Największym wyzwaniem w zachowaniu zimnego łańcucha dostaw w przedziale + 2°C a + 8 °C jest jej zagwarantowanie na każdym etapie realizacji zlecenia. Każde z omawianych rozwiązań dystrybucji szczepionek nie jest systemem idealnym, dlatego lepiej jest powierzyć transport firmie z doświadczeniem.

Szczepionka

Szczepionka jest lekiem pochodzenia biologicznego i oznacza to, że w jej składzie znajduje się materiał biologiczny, który jest wrażliwy na zmiany temperatury. Specyficzny skład szczepionki wymusza pewne warunki przechowywania i transportu w określonej temperaturze. Warunki przechowywania są zależne od składu szczepionki niemniej jednak najczęściej jest to temperatura pomiędzy + 2°C a + 8 °C. Od momentu wyprodukowania do momentu użycia szczepionki powinna być ona przechowywana w warunkach zimnego łańcucha a to oznacza, że nie może ona ulec zmianie. Dla większości szczepionek równie niekorzystne jest nie tyko przegrzanie, ale również miejscowe zamrożenie. Miejscowe przemrożenie szczepionki następuje najczęściej przy kontakcie produktu leczniczego z materiałem chłodzącym, który jest używany do transportu szczepionek w opakowaniach. Nowoczesne opakowania izotermiczne posiadają jednak specjalne izolowane kieszonki, do których jest wkładany materiał chłodzący w formie żel-paków i innych. Kieszonki są po to, aby nie dochodziło do kontaktu chłodziwa z szczepionkami. Na miejscowe przemrożenie są szczególnie podatne szczepionki w postaci płynnej. Transport farmaceutyczny w kontrolowanej temperaturze pozwala na zachowanie ich specyficznych właściwości. Każda zmiana temperatury poprzez nieodpowiednie warunki przechowywania lub transport może obłożyć ich wartość oraz skrócić termin przydatności do użycia. Może również spowodować poważne zagrożenie dla zdrowia lub życia. Transport szczepionek w kontrolowanej temperaturze może odbywać się również samochodami, które posiadają agregat chodzący utrzymujący stałą temperaturę lub samochodami typu izoterma.

Transport szczepionki w opakowaniach

Transport szczepionki w opakowaniach izotermicznych następuje w monecie ustabilizowania temperatury wewnątrz opakowani. Oznacza to, że po włożeniu wkładu chłodzącego do opakowania należy poczekać aż temperatura wewnątrz ustabilizuje się, czyli nabierze odpowiedniej wartości. Wkłady chłodzące w pierwszym etapie rozmrażania się obniżają znacznie temperaturę wewnątrz opakowania poniżej dopuszczalnej wartości. Właśnie na tym etapie dochodzić może do miejscowego przemrożenia szczepionki. Należy również zwrócić szczególną uwagę na to, aby szczepionki nie stykały się bezpośrednio z wkładem chłodzącym. Transport szczepionek w opakowaniach izotermicznych musi być odpowiednio rozplanowana aby dostarczyć je na miejsce w odpowiednim przedziale czasowym. Należy wykazać się odpowiednią logistyką w przypadku transportu łączonego. Niektóre opakowania izotermiczne utrzymują kontrolowaną temperaturę przez 90 godziny a inne aż do 190 godzin. Firma OCS realizując od lat transport przesyłek farmaceutycznych dysponuje opakowaniami, które eliminują kontakt materiału chodzącego z szczepionkami. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne opakowań pozwalają na długotrwały transport szczepionek oraz zachowanie temperatury wewnątrz opakowania podczas między-przeładunku. Opakowania izotermiczne w dużym stopniu zabezpieczają przesyłkę w trakcie transportu łączonego, drogowego z lotniczym.

Transport lotniczy w opakowaniach w ramach zimnego łańcucha dostaw był od dawna stosowany w transporcie lotniczym szczepionek. W mniejszym stopniu był on stosowany w transporcie drogowym ze względu na cenę jednostkową opakowania. Obecne opakowania izotermiczne pozwalają na ponowne ich użycie w transporcie drogowym, dlatego są one coraz częściej stosowane. Innym rozwiązaniem stosowanym podczas transportu szczepionek jest zastosowanie kontenerów, które posiadają swoje własne autonomiczne zasilanie oraz agregat chłodzący, który utrzymuje stałą temperaturę. Kontenery mogą służyć, jako opakowanie zbiorcze dla większej ilości szczepionek lub dla innych produktów w transporcie drobnicowym. Kontenery zapewniają transport przesyłek specjalistycznych bez potrzeby posiadania samochodów z własnym agregatem chłodniczym. Tym samym ułatwiają transport farmaceutyczny tylko w ramach odpowiedniego wycinka czasowego. Jest on również ograniczony poprzez wyładowanie się akumulatorów, które są źródłem zasilania agregatu chłodniczego.

Transport i przechowywanie szczepionki jest równie ważny podczas zakupów indywidualnych w aptece. Należy pamiętać, że szczepionka może być transportowana bez specjalistycznego opakowania, jeżeli temperatura powietrza nie przekracza 25°C oraz czas transportu nie jest dłuższy niż 60 minut.

Transport leków z hurtowni zagranicznych do aptek krajowych realizowany jest codziennie przez firmę OCS. Realizujemy transport leków do aptek w województwie mazowieckim zapewniając odpowiednie warunki dla produktów leczniczych, które wymagają kontrolowanej temperatury podczas transportu, ale nie tylko. Przy dostawach leków, które nie mają większych wymagań dostawy realizowane są wydzielonym transportem, który obsługuje przesyłki farmaceutyczny i medyczne. Odpowiednie samochody do przesyłek medycznych posiadają agregat chłodzący, który w okresie letnim jest niezbędny oraz ogrzewanie postojowe. Izolowana przestrzeń załadunkowa doskonale chroni leki przed warunkami zewnętrznymi.

Transport leków do apteki

Transport leków do apteki w Warszawie jest realizowany poprzez przesyłki dedykowane. Nietypowy transport wymaga od firm transportowych wdrożenia specjalistycznych rozwiązań. Bezpieczeństwo dystrybucji produktów leczniczych nabiera szczególnego znaczenia w przypadku transportu leków, które wymagają kontrolowanej temperatury transportu i przechowywania. Niektóre produkty farmaceutyczne charakteryzuje wysoka wrażliwość na czynniki zewnętrze zarówno spowodowane zjawiskami atmosferycznymi, takimi jak zmiany temperatury i wilgotności, jak również wrażliwość na promienie słoneczne. Z tego względu transport leków obłożony jest bardzo restrykcyjnymi i rygorystycznymi przepisami. Uwarunkowania prawne jak i wymagania firm farmaceutycznych wymagają wdrożenia dedykowanych dla tego typu ładunku rozwiązań. Transport leków, jakie firma OCS wykonuje w województwie mazowieckim to transport dedykowany, czyli taki w którym odpowiednio przystosowany samochód odbiera leki z punku A i zawozi przesyłkę do punku B czyli apteki. Załadunek odbywa się w komorze przeładunkowej, w której panują określone warunki dla danej grupy leków. Transport leków do apteki odbywa się w ściśle określonych warunkach temperaturowych oraz odpowiedniej wilgotności zarówno luzem jak i opakowaniach przeznaczonych do transportu farmaceutyków.

Leki, szczepionki oraz inne wrażliwe produkty farmaceutyczne stanowią ładunek z grupy tzw. podwyższonego ryzyka. Transport tak wrażliwych produktów wymaga od firmy wdrożenia odpowiednich rozwiązań zapewniających utrzymanie właściwej temperatury i wilgotności w trakcie przewozu ładunku. Dopełnienia procedur dotyczących zabezpieczenia przed ingerencją czynników zewnętrznych oraz odizolowania od kontaktu osób nieuprawnionych.

Tego typu rozwiązania wymagają specjalistycznego przygotowania i zapewnienia odpowiednich warunków technicznych. Rozwiązania takie idą w parze również z przygotowaniem odpowiedniej obsługi, dlatego też firma OCS dysponuje odpowiednio przygotowaną załogą, która obsługuje dział farmaceutyczny. Odpowiednie certyfikaty i coroczne szkolenia pracowników są po to, aby zapewnić odpowiednią obsługę przesyłek farmaceutycznych, ponieważ firma OCS nie tylko realizuje dostawy leków do aptek. Dysponując osobnym działem farmaceutycznym realizujemy również międzynarodowy transport leków i to nie tylko do krajów wspólnoty Unii Europejskiej, ale na całym świecie poprzez transport lotniczy lub łączony – lotniczo/drogowy.  

Dedykowany transport leków do apteki

Dedykowany transport leków do aptek realizowany jest samochodami, które posiadają system śledzenia temperatury w czasie rzeczywistym. Dzięki urządzeniom monitorującym temperaturę ładunku osoba odpowiedzialna za transport może zareagować we właściwy sposób na zmiany zachodzące w ładowni samochodu. W przypadku transportu leków w opakowaniach zbiorczych każde z nich posiada rejestratory temperatury, aby na bieżąco śledzić jej zakres, ponieważ niedopuszczalne jest naruszenie warunków przewozu ładunku poprzez niepożądane czynniki zewnętrzne.

Realizacją transportu leków w kontrolowanej temperaturze zajmuje się osobny dział firmy OCS „transport leków” Zanim zamówisz transport wypełnij formularz zgłoszeniowy, który znajduje się w tym dziale, aby zapoznać się ze szczegółami usługi oraz cenę transportu. 

Transport leków zarówno z hurtowni do apteki lub realizowanie transportu międzynarodowego leków jest zadaniem trudnym i realizowanym przez osobny dział farmaceutyczny. Zapewnienie odpowiednich warunków podczas transportu leków jest dla firmy OCS zadaniem priorytetowym.

Transport leków w temperaturze kontrolowanej realizowany jest w opakowaniach lub przy pomocy odpowiednich samochodów, które posiadają agregat chłodzący oraz ogrzewanie postojowe, które zimową porą jest nieodzowne. Kontrolowana temperatura leków musi być stale monitorowana, dlatego przestrzeń ładowni samochodu lub w przypadku transportu w opakowaniach jest zaopatrzona w system monitorujący temperaturę. Każde opakowanie do transportu leków posiada również rejestrator temperatury, aby stale kontrolować jej zakres. Firma OCS od lat realizuje transport leków, dlatego wiemy jak to robić. Korzystając z samochodów typu izoterma lub chłodnia w zależności od warunków, jakie występują w danym momencie można być pewnym, że leki zostaną dostarczone na czas w kontrolowanej temperaturze. System monitoringu, jaki posiadamy zapewnia wydruk zakresu temperatur, dlatego można sprawdzić jak przebiegał transport od załadunku do dostawy leków na miejsce.

Temperatura transportu leków wynika ze specyfiki danego produktu leczniczego. Najczęściej są to przedziały temperatur:

• 15°C – 25°C
• 8°C – 15°C
• 2°C – 8°C.

Maksymalna wilgotność powietrza 70%

Transport leków w temperaturze 2°C – 8°C

Transport leków w temperaturze 2°C – 8°C jest niezwykle ważny nie tylko dla samych produktów leczniczych, ale również dla zdrowia pacjentów. Niektóre produkty lecznicze, preparaty są wrażliwe na zmiany temperatury, zbyt niski lub wysoki zakres, który może wpływać na utratę właściwości leczniczych leków. Odpowiednio transportowane leki zachowują swoje walory lecznicze, co jest szczególnie istotne dla szczepionek, które są w stanie płynnym i zawierają materiał biologiczny. Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na profesjonalne przewożenie produktów leczniczych, które dają możliwość udokumentowania zachowania odpowiednich warunków podczas całego transportu zarówno drogowego jak i lotniczego. Utrzymanie tak wąskiego zakresu temperatur dla przesyłek farmaceutycznych przez cały okres transportu jest dosyć trudne niemniej jednak dla firmy OCS nie stanowi żadnego problemu. Nasze długoletnie doświadczenie pozwala nam na zapewnienie wąskiego zakresu temperatur przez długi czas. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że dodatkowym problemem w transporcie leków stanowi rodzaj przewożonego produktu oraz tak zwana pojemność cieplna. Inaczej będzie się zachowywała temperatura w opakowaniu izotermicznym w którym będą się znajdowały leki o konsystencji stałej typu tabletki a inaczej gdy będą ona w stanie ciekłym. Wynika z tego, że dla różnych produktów leczniczych należy sporządzić odrębną walidację i pakować je w odmienny sposób.

Transport leków samochodami typu izoterma

Najlepszym rozwiązaniem dla transportu leków o wymiarze krajowym jest przewóz leków w kontrolowanej temperaturze specjalistyczni samochodami typu izoterma. Samochody typu izoterma posiadają schłodzoną ładownię do wymaganej temperatury, dzięki czemu nie ma możliwości przegrzania lub nadmiernego schłodzenia przewożonych leków. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ma obawy zetknięcia się leków z zamrożonymi wkładami lub suchym lodem, który również jest wykorzystywany do transportu farmaceutycznego. Transport samochodami typu izoterma daje również korzyści w przypadku realizacji usługi w opakowań niestandardowych lub większych pojemnikach. Samochody wykorzystywane przez firmę OCS do transportu drogowego leków posiadają zabudowę izotermiczną. Są wyposażone w agregaty chłodzące oraz urządzenia do pomiaru i rejestracji temperatury. W komorze ładunkowej pojazdu utrzymywana jest temperatura w zakresie 15 – 25°C lub 8 –  15°C w zależności od specyfikacji ładunku. Leki wymagające transportu w temperaturze 2°C – 8°C przewożone są transportem dedykowanym i ich transport odbywa się z firmy farmaceutycznej do hurtowni lub z hurtowni do aptek. Transport dedykowany leków realizowany jest poprzez dział farmaceutyczny.

Transport leków w opakowaniach

Opakowania do transportu leków to pojemniki izotermiczne, które są w stanie zapewnić temperaturę 2°C do 8°C w trakcie całego transportu. Transport leków w opakowaniach odbywa się z wykorzystaniem wkładów chłodzących lub suchego lodu. Opakowania izotermiczne wykonane są ze styropianu o różnej grubości ścianek, które dobierane są w zależności od temperatury, jaką muszą zapewnić oraz czasu transportu. Aby upewnić się czy opakowanie izotermiczne utrzyma wymaganą temperaturę przez określony czas należy dokonać jego walidacji. Dzięki walidacji można wybrać odpowiedni rodzaj opakowania dla danej grupy leków oraz można dokładnie określić ile wkładów chłodzących należy użyć. Opakowania dla leków jakimi dysponujemy utrzymują odpowiednia temperaturę nawet do 168 godzin. Widoczne na zdjęciu opakowanie zapewnia odpowiednie warunki do transportu leków zarówno w transporcie drogowym jak i lotniczym.

Transport lotniczy leków

Transport leków drogą lotniczą odbywa się również w kontrolowanej temperaturze w przedziale 2°C – 8°C z uwzględnieniem materiału chłodzącego lub w warunkach standardowych, czyli od + 15 °C do + 25 °C. Oczywiście wszystko zależy od specyfikacji danego leku lub grupy leków. Transport drogą lotniczą w kontrolowanej temperaturze odbywa się w specjalistycznych opakowaniach, które są dostosowane (posiadają kieszonki) do tego, aby zastosować odpowiedni materiał chłodzący. Materiałem chłodzącym może być suchy lud lub żelpaki, które doskonale sprawdzają się na krótszych lub dłuższych dystansach w zależności od wytrzymałości termicznej opakowania. Takim przykładem może być opakowanie firmy Intelsius, które dzięki swoim właściwościom izolującym zapewniają ochronę produktów leczniczych do 168 godzin widoczne na górnym zdjęciu. Opakowania firmy Intelsius doskonale sprawdzają się w organizacji dystrybucji leków w zimnym łańcuchu dostaw (tzn. w przedziale temperatury od + 2 °C do + 8 °C).

Transport lotniczy leków w suchym lodzie prowadzony jest w opakowaniach, które wytrzymują zmiany ciśnienia panujące podczas lotu oraz opakowania muszą być odporne na uszkodzenia mechaniczne. Aby zabezpieczyć opakowanie przed uszkodzeniem oprócz typowego wewnętrznego opakowania styropianowego posiadają jeszcze zewnętrzne opakowanie tekturowe. Leki lub szczepionki przeznaczone do transportu w suchym lodzie muszą być dodatkowo zabezpieczone przed kontaktem zimnego suchego lodu, który posiada temperaturę – 78 °C. Leki nie mogą dotykać suchego lodu, aby nie uległy uszkodzeniu (miejscowemu przemrożeniu) dlatego specjalne kieszenie w opakowaniach są niezbędne.

Realizacją transportu leków w kontrolowanej temperaturze zajmuje się osobny dział firmy OCS „transport leków” Zanim zamówisz transport wypełnij formularz zgłoszeniowy, który znajduje się w tym dziale, aby zapoznać się ze szczegółami usługi oraz cenę transportu.